In 1996 publiceerden Maarten van Bottenburg en Johan Heilbron het rapport ‘De verharding van het wedstrijdvechten’. Opdrachtgever was het Ministerie van VWS dat zich ernstig zorgen maakte over het freefight dat in 1995 in Nederland werd geïntroduceerd. Vechtsport-legende Chris Dolman nam in dat jaar afscheid, na een glansrijke carrière, van de wedstrijdsport met een groots opgezet freefightgala in de Sporthallen Zuid te Amsterdam. Het freefight, de voorloper van het huidige MMA, deed bij de overheid de rillingen over de rug lopen en politici spraken er openlijk schande van. Het gerenommeerde onderzoekbureau Diopter werd ingehuurd om het landschap van de fullcontact vechtsporten in kaart te brengen en met aanbevelingen te komen om deze ‘zorgelijke ontwikkeling’ tegen te gaan. Bijna 25 jaar later lijkt dit rapport volledig te zijn achterhaald. Het hek is van de dam!
De zoektocht van de mens naar wie de beste, slimste, snelste of sterkste is werkt per definitie grensverleggend. In de vechtsporten zie je dan ook in de loop der jaren een grote verschuiving waarbij de vraag, ook hier, het aanbod bepaalt.
De verharding van de maatschappij heeft zijn weerslag op de sport en geld is, zoals meestal, de grootste drijfveer. Grenzen worden opgezocht en de bakens worden verzet. Regels worden opgerekt en alle middelen lijken het doel te heiligen. In de vechtsporten wordt de roep om meer spek- takel steeds luider. Was voorheen het kick- boksen al voor velen een graadje te heftig, tegenwoordig worden de UFC en Bellator als doodnormale sporten beschouwd. De vraag is dan ook waar de sport overgaat in geweldsvermaak. Een flinterdunne grens.
In de jaren ’70 sprak de Nederlandse sport- wereld nog schande van sporten als Muay Thai en Kickboksen. Deze sporten werden gezien als vermaak voor mensen uit de zelfkant van de samenleving. Elitaire vechtsportbeoefenaars uit het Judo, Karate en Taekwondo haalden hun neus op als het ging over kickboksen. Boksen, ‘the noble art of self-defense’, kon gezien zijn rijke historie nog net door de beugel, maar kick- boksen? Nee, dat was veel te hard en vulgair. Voorvechters als Jan Plas, Thom Harinck en Johan Vos werden met de nek aangekeken.
Maar in tegenstelling tot het Judo, Karate en Taekwondo trok het Muay Thai Kick- boksen wel volle zalen. Lange rijen voor de kassa en nieuwe helden stonden op. Namen als o.a. Rob Kaman, Luciën Carbin, Gilbert Ballantine en later de K-1 kam- pioenen als Peter Aerts, Ernesto Hoost, Remy Bonjasky en Sem Schilt werden gezien als moderne gladiatoren waarbij juist de hardheid en de risico’s van de sport door het grote publiek werd omarmt. Een kickbokswedstrijd waarbij de kans zeer aanwezig was dat je knock-out kon gaan gaf meer spanning dan een judowedstrijd die was afgelopen nadat één van de vech- ters met een ‘ippon’ op de rug was gegooid. Sensatie is de mens niet vreemd.
Het Mixed Martial Arts (MMA) waarbij een realistisch gevecht zoveel mogelijk wordt benaderd heeft een stormachtige ontwik- keling doorgemaakt. In 1996 werd in Nederland het eerste kooigevecht georga- niseerd in Emmen waarbij de overheid tot op de dag van het gala heeft geprobeerd het evenement tegen te houden. De organisa- toren hadden alles goed ingedekt en de overheid, in casu de gemeente Emmen, moest bakzeil halen. Een vervolg zou echter uitblijven, want deze ‘barbaarse vechtsport’ hoorde niet in een moderne samenleving thuis, aldus de beleidsmakers in Den Haag.
De ontwikkeling was echter niet meer te stoppen. Met name in Amerika groeide de UFC als kool en zorgde voor astronomische kijkcijfers. Het was dan ook de UFC die in mei 2016 met een groot evenement de markt in Nederland openbrak. Tot die tijd werd het voor onmogelijk gehouden dat er vergunningen zouden worden verleend voor ‘kooivechten’. Maar onder druk van het grote geld en de enorme publiciteit ging de gemeente Rotterdam overstag. Het ‘kooivechten’ maakte een grootse come back in Rotterdam-Ahoy.
Dat veiligheid vaak ondergeschikt ge- maakt wordt aan commerciële belangen is oud nieuws. Zo oud als de weg naar het Colosseum zullen wij maar zeggen. De handschoentjes die gebruikt worden bij de UFC lijken gemaakt van asfalt en de ‘ground and pound’ kan een discussie opwerpen over ‘al dan niet sport’, al hebben de vooraanstaande MMA organisaties de regels goed bijgesteld en de scheids-rechters goed geïnstrueerd. Voor de neutrale kijker blijft het MMA toch net het topje van het hellend vlak. Maar de nieuwe varianten dienen zich al aan.
De machtige Aziatische organisatie ONFC dat qua omvang en financiën de UFC naar de kroon steekt organiseert nu zelfs kick- bokswedstrijden met de spijkerharde MMA-handschoentjes. Niks geen demping, niks geen veiligheid, maar meer spektakel en hardere KO’s is het motto. Meer spek- takel betekent hogere kijkcijfers en hogere kijkcijfers betekenen meer inkomsten. De opmaat naar ‘bare knuckle fights’ is ingezet. In de VS en de UK organiseert men al groot opgezette gala’s waar versleten en mislukte boksers en MMA vechters elkaar bevechten met de blote vuist.
Het publiek staat op de banken. De eerste kampioenen zijn al gekroond. Het is wachten op het eerste gala in Nederland. Waar trekt men de grens? En waar houdt het op? Is het juridisch tegen te houden? Regelgeving en toezicht ontbreken. Ook nu al zie je promotors experimenteren met de huidige geaccepteerde disciplines. Bokswedstrijden met MMA-handschoentjes, Tag-teams met meerdere vechters tegelijker tijd in de ring en de verruiming van de bestaande wedstrijdreglementen. In 25 jaar is er een hoop veranderd…
